Қош, қос абыз!
Биылғы жыл қазақ әдебиеті үшін қаралы басталды. Жылдың басында қазақтың қос абызы, Алашқа Абайды ғылым деп танытқан арда азамат абайтанушы, ғалым Мекемтас Мырзахметұлы мен көрнекті жазушы, әдебиет заңғары Мұхтар Мағауин дүниеден озды. Екі абыз да ғұмырын ғылым мен әдебиетке арнап, артына өлмес, өшпес мұра қалдырды. Біз келмеске аттанған заңғар тұлғалардың шығармашылығы жайлы ертеректе жазылған ғалымдардың мақалаларын беріп отырмыз. (Ақжол Қалшабек, «Профессор Мекемтас Мырзахметұлының ғылыми орбитасындағы бес тарап»), (Тұрсын Жұртбай, «Мұхтардың «Қос ағашы»).
Мекемтас Мырзахметұлының еңбектерінде абайтану мен мұхтартану, бауыржантану, ясауитану, Абайдың ақындық зертханасының жайы, ақын мұрасының рухани нәр алған қайнар көздері кеңінен зерттелген. Абай мұрасындағы мораль философиясының негіздері оның исламға, адамгершілік мұраттарына қатысты зерттеліп ашылды. Қараханидтер заманынан бастау алған кемел адам мәселесі Жүсіп Баласағұнидың Құтадғу білік дастанында қамтылып, Ясауидің «хал ілімі» (камили инсани) арқылы негізделіп, Абайдың толық адам ілімі арқылы дәстүрлі жалғастық тауып даму жолдары жәуанмәртлік, яғни имани гүл (үш сүю) жайындағы Абай танымдары негізінде талданып‚ бір жүйеге түсірілді.
Мұхтар Мағауиннің «Кешқұрым» атты тұңғыш әңгімесі 1964 жылы «Жұлдыз» журналында жарияланды. «Қобыз сарыны» атты ғылыми монографиясы жарық көрген. Бұдан соңғы кезеңде көркем прозаға көбірек ден қойды. «Бір атаның балалары», «Көк мұнар», «Аласапыран», «Ғасырлар бедері», «Шақан Шері», «Мен»,
«Құмырсқа-қырғын», «Ұлтсыздану ұраны» және тағы басқа кітаптары жарық көрген.
2002 жылы Алматыдағы «Қағанат» баспасында он үш томдық шығармалар жинағы басылып шықты. 2020 жылы Мэрилендтегі «Magauіn Publіshіng» баспасында жиырма бес томдық толық шығармалар жинағы, 2024 жылы Қазақстандағы «Қасым» баспа үйінен жиырма алты томдық толық шығармалар жинағы басылып шықты.
